دولسیمر، ترکیب دو لفظ یونانی است که معنی زیبایی دارد؛ صدای گرم شیرین. اگر ساز دولسیمر را از نزدیک دیده باشید، حتماً متوجه شباهت آن با سنتور که‌سازی ایرانی است، شده اید. دولسیمر، درست مانند سنتور، شکل ذوزنقه‌ای دارد.
جالب است که دولسیمر در هر کشور، نام متفاوتی دارد. در آمریکا به آن زیتر می‌گویند و در انگلستان باترفلای. جالب‌تر اینکه در مجارستان، به دولسیمر، سیمبالیوم می‌گویند و آن را ساز رسمی و ملی خود می‌دانند. این ساز در ایران و عراق، به نام سنتور شناخته شده است.
دولسیمر، در دسته‌بندی سازهای زهی ضربه‌ای جای می‌گیرد و در میان انواع ساز، جزو قدیمی ترین‌ها است. برخی معتقدند که دولسیمر، یکی از اجداد ساز هارپسیکورد و پیانو است و حتی برای توصیف آن، عبارت مادر ساز پیانو را به کار می‌برند.
دولسیمر از یک جعبه صدای باز با عمق کم تشکیل شده است. در این جعبه، سیم‌ها به شکل افقی در عرض ساز کشیده شده‌اند. هر یک از این سیم‌ها در مسیر خود، از روی پل‌های متقاطع عبور کرده و به دو یا چند بخش نامتقارن تجزیه خواهند شد.
این نوع از جداسازی، به نوازنده امکان اجرای چندین نوت مختلف در قسمتهای گوناگون از هر سیم را می‌دهد. دو سیمی که در ساز دولسیمر در کنار یکدیگر قرار گرفته اند، روی یک نت هم صدا کوک می‌شوند و به شکل افقی روی ساز جای می‌گیرند.
آموزشگاه علم بهترین آموزشگاه موسیقی در غرب تهران به صورت تضمینی از مبتدی تا پیشرفته با اساتید باتجریه به صورت آنلاین و حضوری پذیرای هنرجویان عزیز در تمامی دوره های موسیقی می باشد .
از ساز دولسیمر چکشی چه می‌دانید؟
قبل از هر چیز آیا می‌دانید چرا به این ساز، دولسیمر چکشی می‌گویند؟ دلیل این نام‌گذاری چیست؟ نوازنده دولسیمر، از مضراب یا چکش‌های سبک چوبی، استفاده می‌کند و به سیم‌ها ضربه می‌زند تا ارتعاش و در نهایت صدا ایجاد شود. از این رو، نام Hammered Dulcimer (دولسیمر چکشی) برای این ساز در نظر گرفته شده است.
می‌پرسید دولسیمر چگونه در دستان نوازنده قرار می‌گیرد؟ بسیار ساده است؛ چکش‌های مخصوص یا همان مضراب دولسیمر، مابین دو انگشت اشاره و میانی قرار می‌گیرند تا نوازنده به صورت عمودی، ضربات خود را بر روی سیم‌ها وارد نماید.
دولسیمر چکشی با آن جعبه چوبی ذوزنقه‌ای شکل، کاملاً شبیه سنتور است. سیم‌های افقی بسته شده در سراسر این ساز، جفت جفت‌اند و هر جفت از آن ها، یکسان کوک می‌شود. هر سیم در مسیر خود با گذر از روی پل‌های متقاطع به ۲ یا ۳ قسمت نا مساوی تقسیم می‌گردد تا امکان اجرای چند نت متفاوت روی قسمتهای مختلف هر سیم فراهم شود.
جعبه ذوزنقه‌ای شکل دولسیمر چکشی، نقش مهمی در تقویت صدای سیم‌ها دارد و آوا را از طریق همان سوراخ‌های روی ساز، به بهترین شکل به بیرون هدایت می‌کند.
اگر دقت کرده باشید، صدای دولسیمر، در مقایسه با سنتور و سیمبالوم که سازهای مشابه آن هستند، استوارتر و محکم‌تر است و متفاوت به نظر می‌رسد.
زیرایی ساز زهی دولسیمر چکشی، به نسبت لیر یا چنگ، سریع‌تر است و طیف گسترده‌تری را شامل می‌شود. (منظور از زیرایی، مقدار بمی یا زیری یک نت است.)
دولسیمر در انواع ابعاد ساخته می‌شود. طبیعتاً دیزاین سیم‌ها و کوک هر یک از این سازها، متمایز از دیگری است. ناگفته نماند که نت‌نویسی برای انواع ساز دولسیمر، با استفاده از کلید سل، امکانپذیر است.
معرفی دولسیمر کوهی
نوع دیگر ساز دولسیمر، دولسیمر کوهی نام دارد. شکل جمع شده این ساز، حتماً برای شما هم جالب است! اگر دقت کرده باشید، سر و ته این ساز، باریک بوده و بدنه آن بسیار کوچک است. در یک کلام باید گفت که دولسیمر کوهی، نسخه کوچک دولسیمر چکشی است.
در نواختن موسیقی محلی آمریکا و فولکور از هر دو نوع دولسیمر چکشی و کوهستانی استفاده می‌شود. اما در این سال ها، بسیاری از گروه‌های موسیقی راک آمریکایی، سعی کرده‌اند دولسیمر را به عنوان یکی از اصلی‌ترین سازها، در ترکیب خود داشته باشند.
دولسیمر کوهی، ۳ الی ۵ سیم دارد. نوازنده، از صفحه انگشت‌گذاری شده‌ای که در پهنای ساز کشیده شده، برای نواختن استفاده می‌کند و با دست چپ خود، ملودی‌ها و آکوردها را کنترل می‌نماید.