آموزش سنتور

سنتور، سازی زهی کوبه‌ای است که جایگاهی والا در موسیقی ایرانی دارد. هنوز که هنوز است ما ایرانی‌ها در شب نشینی‌ها و دورهمی‌های خود آن را می‌نوازیم تا صدای دلنشین و طنین زیبای آن، روحمان را تازه کند.

کهن‌ترین نشانه برجای مانده از این ساز، در بررسی سنگ تراشی‌های بابلیان و آشوریان دیده شده است. آنطور که پیداست، صف تشریفاتی برای بزرگداشت آشور بانیپال برپا بوده وسازی شبیه به سنتور در میانه این صف به چشم می‌خورد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که سنتور نخست از ایران به کشورهای دیگر راه یافته است.

مردمان اروپای شرقی به سنتور دالسی مر می‌گویند، آمریکایی‌ها آن را به نام زیتر می‌شناسند. سنتور در انگلستان باترفلای و در چین یان کین نامیده می‌شود. مک پر نام آلمانی و اتریشی این ساز است و هندی‌ها مثل ایرانی‌ها آن را سنتور می‌خوانند.

اگر برای آشنایی بیشتر با سنتور، سری به لغت نامه دهخدا بزنید، در تعریف این ساز می‌خوانید که سنتور، سازی ایرانی است که به شکل ذوزنقه طراحی شده و سیم‌های بیمار آن با دو زخمه چوبی نواخته می‌شود. رایج‌ترین نوع سنتور، ۹ خرکی است و ۷۲ سیم دارد. این سیم‌ها به ۱۸ دسته ۴ تایی تقسیم شده اند.

سن یادگیری سنتور

یادگیری سنتور را می‌توان از سنین کودکی آغاز کرد. همه چیز بستگی به درک و فهم کودک و جثه او دارد. معمولاً از ۸ و ۹ سالگی، می‌توان آموزش سنتور را برای کودکان شروع کرد. اما این بدان معنا نیست که بزرگسالان نمی‌توانند اصول نوازندگی سنتور را یاد بگیرند. هیچ وقت برای شروع آموزش این ساز دیر نیست؛ اگر واقعاً به سنتور علاقه دارید و از شنیدن صدای دلنشین آن لذت می‌برید، همین امروز شروع کنید.

قیمت ساز سنتور

سنتور، ساز گران قیمتی نیست. حداقل قیمت سنتور در بازار حدوداً ۲ میلیون تومان است. هزینه‌های جانبی سنتور، به سیم آن مربوط می‌شود که چندان زیاد نیست. امروزه انواع سنتور دست ساز ایرانی در بازار یافت می‌شود و شما بسته به نیازتان می‌توانید آن را خریداری کنید.

برای شروع چه‌سازی بخریم؟

هر چه ساز شما حرفه‌ای‌تر باشد، آسان‌تر و سریع‌تر سنتور نوازی را یاد می‌گیرید. اگر دغدغه مالی ندارید، همان ابتدا با پرداخت هزینه بیشتر، سازی باکیفیت و خوش صدا بخرید. بسیاری از مدرسین سنتور، خرید سازهای گران قیمت و لوکس را به مبتدی‌ها توصیه نمی‌کنند. چرا که اولاً احتمال انصراف هنرجو از یادگیری در مراحل اولیه دور از انتظار نیست و ثانیاً مراقبت و نگهداری از ساز، به همین سادگی‌ها نیست و تجربه لازم دارد.

پیش نیاز دوره سنتور​

همه هنرجوها و شاگردانی که در آموزشگاه موسیقی علم به فراگیری سنتور مشغول هستند، همزمان با آموزش این ساز، با ریتم خوانی و سلفژ نیز آشنا خواهند شد. شروع آموزش سنتور، با اکول و پاسچر و ریتم و وزن خوانی است.

مدرسین در این مجموعه، از منابع مختلفی برای آموزش این ساز استفاده می‌کنند که مهمترین آن، کتاب شیوه سنتور نوازی از استاد کامکار و کتاب دیتور سنتور اثر استاد پایور است. تدریس دوره آموزشی سنتور در آموزشگاه علم، بر عهده جناب استاد آریا امینی است که با سال‌ها تجربه و مهارت در کنار هنرجویان عزیز است و صفر تا صد سنتور نوازی را به آنان می‌آموزد.

چقدر طول می‌کشد تا سنتور را در حد قابل قبول بنوازیم؟

این سوال بسیاری از هنرجویان موسیقی در رشته‌های مختلف است. اما پاسخ دادن به این سوال ساده نیست. چرا که مدت زمان فراگیری سنتور مانند بسیاری دیگر از سازها، به عوامل متعددی بستگی دارد. مهمترین فاکتور تعیین کننده در سرعت یادگیری سنتور، پشتکار هنرجو است. به غیر از آن استعداد ذاتی، آرامش ذهنی، نظم داشتن در تمرین، ظرفیت یادگیری و… از عوامل تاثیرگذار در سرعت یادگیری سنتور اند.

فرض کنیم همه شرایط هنرجو برای یادگیری سنتور مهیا باشد. یعنی هنرجو با عشق و علاقه کافی پای به میدان آموزش گذاشته و تصمیم بگیرد که روزی یک ساعت منظم اصول سنتور نوازی را تمرین کند. در این صورت یکسال طول می‌کشد تا با تسلط سنتور بنوازد و قطعات مختلف را اجرا کند.

آیا یادگیری سنتور سخت است؟

نه تنها سنتور بلکه یادگیری هیچ‌سازی فی نفسه سخت و دشوار نیست. همه چیز بستگی به پشتکار و استمرار هنرجو در انجام تمرینات محوله دارد. تجربه نشان داده هر کسی که از هوش متوسطی برخوردار باشد و یادگیری سنتور علاقه نشان دهد، می‌تواند این ساز را با همه سختی و پیچیدگی که دارد، به مرور بنوازد. کسی را که اراده‌ای قوی برای فراگیری سنتور دارد، هیچ مانعی متوقف نخواهد کرد؛ جز اهمال کاری، تنبلی و ناامیدی از آموزش!

روزی چند ساعت تمرین کنیم؟

کمیت تمرین مهم نیست؛ بلکه کیفیت آن مهم است. روزانه ده ساعت تمرین سنتور نوازی بدون تمرکز یک طرف و یک ساعت تمرین متمرکز یک طرف دیگر؛ مسلماً یک تمرین با کیفیت، شما را سریع‌تر به هدف می‌رساند.

مدرسین روزانه یک ساعت تمرین برای یادگیری سنتور را ضروری می‌دانند. اگر بتوانید بیش از این مقدار تمرین کنید که چه بهتر؛ مسلماً سریع‌تر به اصول نوازندگی این ساز مسلط می‌شوید.

یادتان باشد که تمرین باری به هر جهت و بدون نظم و قاعده، شما را به جایی نمی‌رساند. آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد، پیوستگی تمرینات و حفظ سیکل روزانه آن است.

کتاب و روش آموزش سنتور

متد آموزشی  ساز سنتور مراجع مختلفی دارد که می توان به کتاب دیتور سنتور استاد پایور ، شیوه سنتور نوازی استاد کامکار اشاره کرد. شروع کلاس ها با پاسچر و اکول، وزن خوانی و ریتم آغاز میشود .

استاد این دوره در موسسه علم جناب آقای آریا امینی است.