آموزش کنترباس

سازهایی که در ساختمان آن ها، زه یا سیم به کار رفته و باید با آرشه و کمان آن ها را بنوازید، سازهای زهی هستند. بهترین مثال از سازهای زهی، خانواده ویولن است که سازهایی با ابعاد متفاوت را شامل می شود. کنترباس، ویلن سل، ویولا و ویولن، ترتیب سازهای خانواده ویولن به ترتیب از بم به زیر است.

کنترباس، بم ترین ساز زهی آرشه‌ای و بزرگترین آن ها است. این ساز نیز یا با آرشه و یا از طریق زخمه زدن نواخته می شود. کنترباس از سازهایی است که در موسیقی کلاسیک غربی و سبک های بلوز، جاز و راک، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.

سن آموزش ساز کنترباس

عشق، تلاش و پشتکار، مهمترین عامل تعیین کننده در آموزش موسیقی به خصوص آموزش کنترباس است. تجربه نشان داده کسانی که با علاقه قدم در مسیر آموزش گذاشته‌اند و با تکیه بر عزم و اراده خود در این راه گام برمی‌دارند، موفق تر خواهند بود. برخی عامل سن و سال را مهم می دانند و فکر می‌کنند دیگر از سن و سالشان گذشته که بخواهند دنبال آموزش نوازندگی یک ساز باشند؛ این ها بهانه‌ای بیش نیست. ما معتقدیم برای کسی که علاقه‌مند به یادگیری موسیقی است، هیچ مانعی وجود ندارد، به جز اهمال کاری و تنبلی خود او.

برای یادگیری نوازندگی کنترباس که از محبوب ترین سازهای زهی است، هرگز زود یا دیر نیست. کودکان می توانند از سن 7 و 8 سالگی یادگیری را آغاز نمایند. از آنجایی که هوش یادگیری در کودکان بالا است و با فراغت خاطر بیشتری می‌توانند آموزش ها را دنبال کنند، خیلی سریع تر از آنچه فکر می کنید، صفر تا صد نوازندگی کنترباس را یاد می‌گیرند و پیشرفت می‌کنند.

ما در آموزشگاه موسیقی علم، شرایط ایده آلی را برای آموزش نوازندگی کنترباس به هنرجویان مهیا ساخته‌ایم تا هرکس در هر سن و سالی که هست، آموزش ساز مورد نظر خود را آغاز نماید و در دوره های آموزشی ثبت نام کند.

از تاریخچه کنترباس چه می‌دانید؟

کنترباس مدرن ترین ساز خانواده ویولا دا گامبا است. اگر به تاریخچه این ساز خوش صدا نگاهی بیاندازیم، متوجه می شویم که کنترباس، اصالتی اروپایی دارد و از سازهایی بوده که در نواختن سبک های کلاسیک غربی کاربرد زیادی داشته است.

تا پیش از قرن 20 میلادی، اغلب کنترباس ها، سه سیم داشتند. این در حالی بود که بسیاری از سازهای گروه ویولا داگامبا، 5 یا حتی 6 سیم داشتند و سازهای خانواده ویولن، 4 سیمه بودند.

برخی از کارشناسان، می گویند که کنترباس، به عنوان یک بیس واقعی ریشه در خانواده ویولن دارد و نه ویولا داگامبا! اگرچه ظاهر این ساز، به سازهای ویولا داگامبا شبیه است اما ساختمان آن با ویولن و سازهای این خانواده برابری می کند.

نقش کنترباس در ارکستر

کنترباس، دارای 4 سیم است. البته برخی از این سازها که در ارکسترهای امروزی مورد استفاده قرار می گیرند، یک سیم اضافی دارند که سی یا دو کوک خواهد شد. نقش ساز کنترباس در ارکستر، ایجاد سنگینی و نیرو در بخش باس است. به علاوه کنترباس، بنیاد اصلی ریتمیک را فراهم می کند. البته کاربرد کنترباس در ارکستر به همین جا ختم نمی شود؛ بلکه این ساز، به عنوان باس کنتینوئو نیز مورد استفاده قرار می گیرد. منظور از باس کنتینوئو، باسی است که از ابتدا تا انتهای قطعه ادامه دارد. در واقع این باس، تدبیری است که خط آکومپانیمان را تنها از طریق نت های باس در کنار اعداد درج شده زیر نت ها نشان می دهد و هدف از آن، مشخص کردن آکوردها و فواصل بر روی خط باس است.

به ندرت کنسرتو و سولو برای ساز کنترباس نوشته شده است؛ زیرا کنترباس، قدرت آکوستیکی چندانی در سالن های بزرگ ندارد. موقع استفاده از کنترباس در تک نوازی ها، آن را یک پرده بالاتر کوک می کنند تا تمبر صوتی آن درخشان تر و واضح تر باشد.

کوک سیم های کنترباس:

سیم 1: سل

سیم 2: ر

سیم 3: لا

سیم 4: می

صدای کنترباس، یک اکتاو بم تر از نتی است که برای آن نوشته شده است. برای نوشتن نت این ساز، از کلید فا خط چهارم استفاده می شود.

با طریقه نوازندگی کنترباس آشنا شوید

برای نواختن کنترباس، نوازنده باید آرشه را در دست راست بگیرد و آن را بر سیم ها بکشد. با این کار سیم ها می لرزند و نوسان آن ها منجر به ایجاد صدا می شود. میزان فشار آرشه بر سیم ها، رنگ آن و سرعت کشیدن کمان، شدت صدا یا دینامیک را تعیین می کند.

نوازنده با دست چپ، زیر و بم صدا را تعیین می کند و همچنین با فشردن قسمت های مختلف سیم در دسته کنترباس، طول بخش مرتعش سیم را تغییر می دهد و با این کار زیر و بم صدای حاصله را دگرگون خواهد کرد که به این کار، انگشت نگاری می گویند. نوازنده با انگشت گذاری درست، آن قسمت از سیم را که بین انگشت و گوشی قرار دارد، از نوسان بازمی دارد تا با هر کدام از 4 سیم ویولن، طیف وسیعی از صداهای زیر و بم را ایجاد نماید.

آرشه که نوازندگان کنترباس برای نواختن آن استفاده می کنند، دو نوع است:

کمان فرانسوی

کمان آلمانی

تکنیک های نوازندگی در هر کدام از این آرشه ها، متفاوت است. آرشه فرانسوی شباهت بیشتری به آرشه سایر سازهای زهی دارد. اگر آرشه فرانسوی و آلمانی را از نظر ساختار با یکدیگر مقایسه کنیم، متوجه می شویم که فاصله چوب و فراگ آرشه در کمان آلمانی، بیشتر از آرشه فرانسوی است.